Parodontitis bij honden: symptomen en behandeling

Tandvleesaandoeningen, ook wel bekend als parodontitis, zijn een belangrijk en buitengewoon veel voorkomend gezondheidsprobleem bij honden. Wanneer ze drie jaar oud zijn, zullen de meeste honden last hebben van tandvleesaandoeningen. Hoewel er in het begin meestal geen symptomen zijn, kan parodontitis de tanden, het tandvlees en in sommige ernstige gevallen de kaken van je hond aantasten.

Hoewel parodontitis veel voorkomt bij honden, kan het worden behandeld en vaak zelfs voorkomen worden.

Wat zijn tandvleesaandoeningen of parodontitis bij honden?

Dit soort aandoeningen tast het weefsel in de bek dat de tanden omringt en ondersteunt (het parodontale weefsel) aan. Voor honden ligt de oorzaak van parodontitis bij bacteriën.

Nadat een hond gegeten heeft, beginnen bacteriën de voerpartikeltjes die nog in de bek aanwezig zijn op te eten; zo vormen ze een kleverige, grijs-witte laag die tandplak heet. De bacteriën in de tandplak worden door het immuunsysteem van je hond onmiddellijk herkend als buitenstaanders; zodra dit gebeurt, stuurt het lichaam witte bloedcellen om de invasie te elimineren. Als er echter niks aan de tandplak gedaan wordt, verkalkt hij en verhardt hij tot tandsteen, ook wel bekend als calculus. De bacteriën die betrokken zijn bij de vorming van tandplak en tandsteen scheiden gifstoffen af die kunnen leiden tot:

• Ontstoken of rood tandvlees (gingivitis)
• Verlies van tandvlees of terugtrekkend tandvlees, hetgeen ertoe leidt dat de gevoeligere tandwortel bloot komt te liggen
• Verlies van beenderen rond de tanden
• Verlies van tanden

Zijn er ernstige complicaties verbonden aan parodontitis?

Ja, parodontitis kan zeer ernstige gevolgen hebben voor honden. Eén van de complicaties van ernstige parodontitis is het breken van de kaken. Na verloop van tijd kan de door bacteriën veroorzaakte ontsteking het kaakbeen gaan aantasten, zodat het verzwakt en er pathologische breuken ontstaan (breuken veroorzaakt door ziekte in plaats van door verwonding). Dit komt met name voor bij kleine en dwerghondenrassen.

Een andere complicatie is de vorming van een oronasale fistel: een opening tussen de mond- en neusholte veroorzaakt door de erosie van weefsel. Deze complicatie van parodontitis is ook het gevolg van ontsteking en kan leiden tot chronische neusuitvloeiing en infecties.

Wat vaker voorkomt: bacteriën in de bek kunnen in het bloed terechtkomen en zo naar de nieren, het hart en de lever reizen. Dit kan weer tot andere gezondheidsproblemen leiden, zoals nieraandoeningen

Wat zijn de tekenen van parodontitis bij honden?

Enkele vroege tekenen van tandvleesaandoeningen bij honden zijn slechte adem, tandsteen (gemineraliseerde tandplak) en een rode ontstoken lijn langs het tandvlees. Helaas worden de eerste tekenen van parodontitis bij honden maar zelden opgemerkt door baasjes. Zodra de tekenen worden opgemerkt, is de tandvleesaandoening al verder gevorderd en heeft de hond pijn.

In het verloop van de ziekte kan je hond de volgende symptomen ervaren:

• Bloedend of rood tandvlees
• Bloederig speeksel
• Losse tanden
• Knobbels in de bek of onder de ogen
• Terugtrekkend tandvlees
• Neusuitvloeiing of niesen

Daarnaast kan je hond moeite hebben om voer op te pakken, voer uit de bek laten vallen of slechts aan één kant kauwen. Hij kan ook verlegen worden en laten merken dat hij niet op de kop wil worden aangeraakt.

Hoe wordt parodontitis gediagnosticeerd?

Via een oraal onderzoek zal de dierenarts veel van de tekenen van parodontitis kunnen zien, zoals rood tandvlees, tandplak en tandsteen en tandverlies of beweeglijke tanden. Als je dierenarts echter parodontitis vermoedt, zal hij aanbevelen dat je hond röntgenfoto's laat maken, plus een professionele gebitsreiniging onder algehele verdoving. Op röntgenfoto's kan de dierenarts de schade aan de tandwortels zien en een goed overzicht krijgen van de gezondheid van het gebit. Op deze manier kan de dierenarts na de reiniging de tanden trekken die al te zeer aangetast zijn.

Het is een goed idee om de dierenarts je hond regelmatig op parodontitis te laten controleren, minstens één of twee keer per jaar. Vroege behandeling kan ervoor zorgen dat tanden niet getrokken hoeven te worden en bespaart je hond onnodige pijn. Als de dierenarts gebitsverzorging aanraadt, volg dan zijn aanbevelingen op, ook als je hond zich normaal gedraagt.

Kan parodontitis bij honden voorkomen worden?

Je kan je hond beschermen tegen tandvleesaandoeningen door een aantal door dierenartsen aangeraden strategieën te volgen.

Om te beginnen hebben honden er – net als mensen – baat bij om hun tanden dagelijks te laten poetsen. Tandenpoetsen helpt de opbouw van tandplak en bacteriën te reduceren. Het is eenvoudig om de meeste honden te trainen om te accepteren dat hun tanden gepoetst worden. Sommige huisdieren vinden het zelfs leuk, zolang het voorzichtig gedaan wordt. Begin zo vroeg mogelijk met poetsen, wanneer je hond nog een puppy is. Het is de eenvoudigste manier om hem – en jou – te laten wennen aan deze dagelijkse routine.

Geef je hond tandvriendelijke kauwspeeltjes om mee te spelen. Dunne, buigzame kauwstrips en zachte rubberen kauwspeeltjes zijn een goede keus. Vermijd harde kauwspeeltjes zoals geweien, hoeven of gebleekte botten; deze kunnen de tanden doen barsten. Als je niet zeker weet of een speeltje veilig is, vraag het dan aan de dierenarts.

Er zijn enkele soorten droogvoer die speciaal zijn samengesteld om tandplak en tandsteen te helpen voorkomen. Deze brokken zijn groter dan normaal, zodat je hond erop moet kauwen en ze niet zomaar kan doorslikken. Ze bevatten ook speciale vezels die de tanden schoonschrapen. Wissel alleen van voer met de goedkeuring van de dierenarts; je moet er zeker van zijn dat je hond niet al een pijnlijke bek of tandvleesaandoening heeft.

Hoe wordt parodontitis behandeld?

Parodontitis bij honden wordt op dezelfde manier behandeld als bij mensen – met een complete gebitsreiniging en verwijdering van alle tandplak en tandsteen. 

De veiligste en meest effectieve manier om zowel boven als onder de tandvleesrand te reinigen is onder volledige verdoving. Dit geeft de dierenarts ook de mogelijkheid om de bek volledig te onderzoeken, losse, gebroken of geïnfecteerde tanden te verwijderen en röntgenfoto's te nemen. Als hij een infectie in het tandvlees van je hond waarneemt, kan hij antibiotica en pijnmedicatie voorschrijven.

Hoe is voeding van invloed op de kans op tandvleesaandoeningen bij honden?

Een goede gezondheid van gebit en tandvlees begint met een gezond lichaam en immuunsysteem. Daarom kan een hoogwaardig, compleet en gebalanceerd hondenvoer helpen om de gebruikelijke oorzaken van parodontitis af te weren. Zoals vermeld zijn sommige soorten voer speciaal samengesteld om de tanden te helpen reinigen.

Hoewel gebitsaandoeningen vaak voorkomen bij honden, hoeven ze geen probleem te zijn voor je huisdier. Als je proactief bent en goed samenwerkt met de dierenarts, die je kan helpen om het gebit van je hond gezond te houden, kan je er zeker van zijn dat je hond tot op hoge leeftijd een stralende glimlach behoudt.

Gecontroleerd door Dr. Hein Meyer, DVM, PhD, Dipl-ECVIM-CA en Dr. Emma Milne BVSc FRCVS.