Constipatie bij katten: Tekenen en oorzaken

Net als mensen kunnen katten soms verstopt raken, iets wat voor ons beiden vervelend is. Het kan lastig zijn om te herkennen dat je kat last van haar buik of darmen heeft, vooral als ze hun behoefte buiten doen. Meestal zijn er echter enkele tekenen te zien waar je op kunt letten.

Wat is constipatie?

Constipatie is simpel gezegd het omgekeerde van diarree. De ontlasting droogt op, wordt hard en komt er moeilijk uit. Dit kan erg oncomfortabel zijn en als het meerdere dagen aanhoudt, kan je kat zich erg slecht en ziek voelen.

Veelvoorkomende oorzaken van constipatie bij katten

Je kat heeft meestal niet zoveel van jou nodig, maar er zijn enkele dingen die constipatie kunnen veroorzaken. Laten we even kijken wat dat voor dingen zijn en wanneer ze een probleem vormen.

Uitdroging. De voorouders van je kat leefden in hete en woestijnachtige omgevingen, wat betekent dat ze erg goed water in hun lichaam kunnen opslaan. Dat is de reden waarom ze meestal niet zo veel drinken, ondanks dat dat tot uitdroging en constipatie kan leiden.

Dit kan nog eerder gebeuren in een huis waar meerdere katten leven, omdat er bijvoorbeeld een kat is die niet genoeg toegang tot voer en water heeft vanwege een andere kat die zich als een pestkop gedraagt. Om te zorgen dat je katten gehydrateerd blijven, kun je meerdere kommetjes met water in huis plaatsen, zodat ze overal water kunnen drinken. Zorg er in ieder geval voor dat je altijd minimaal één kommetje meer neerzet dan het aantal katten dat je hebt. 

Veel katten krijgen tegenwoordig droogvoer te eten, wat ertoe kan leiden dat ze minder water binnenkrijgen. Het geven van natvoer, zoals zakjes of blikjes, is een goede manier om ervoor te zorgen dat je kat voldoende vocht binnenkrijgt. 

Haar doorslikken. Katten poetsen graag en spenderen ongeveer 30-40% van de tijd dat ze wakker zijn aan deze belangrijke taak. Hoewel sommige katten die veel haar doorslikken soms een haarbal uitbraken, kan een deel van het haar aan de andere kant terechtkomen waar het de boel verstopt.

Letsel en pijn. Letsel zoals een bekkenfractuur kan de doorgang van de dikke darm fysiek vernauwen, waardoor het voor de kat moeilijk kan zijn om haar behoefte te doen. Naarmate katten ouder worden en hun gewrichten stijver, kan het ook pijnlijk voor ze worden om te hurken. Soms gaan ze daardoor minder vaak naar het toilet, waardoor de ontlasting kan uitdrogen.

Tumoren. Sommige tumoren bij de darmen kunnen ontlasting tegenhouden doordat ze van buitenaf in de darmen drukken, of aan de binnenkant ruimte in beslag nemen.

Zenuwaandoeningen. De inhoud van de darmen verplaatst zich van het ene naar het andere uiteinde door golven van spiersamentrekkingen, peristaltiek genoemd. Dit gebeurt automatisch zonder dat we er bij stilstaan. Sommige katten kunnen echter last krijgen van zenuwaandoeningen die dit belemmeren. Enkele kattenrassen, zoals een Siamees, zijn hier meer vatbaar voor. Dit kan leiden tot iets dat megacolon wordt genoemd, waarbij de dikke darm erg slap en verwijd wordt.

Andere aandoeningen. Sommige ziekten zoals een nieraandoening kunnen uitdroging veroorzaken, wat vervolgens tot constipatie kan leiden. 

Obesitas en te weinig lichaamsbeweging. Obesitas en een gebrek aan lichaamsbeweging kunnen constipatie veroorzaken, omdat lichaamsbeweging de darmen stimuleert om te bewegen. 

Hoe weet je of je kat verstopt is?

Het is niet altijd makkelijk te zien dat het spijsverteringsstelsel van je kat niet goed werkt. Als je kat overgeeft of diarree heeft is dat makkelijk te herkennen, maar dat is lastiger bij constipatie.

Dingen om op te letten:

1. Als je kat een kattenbak gebruikt, let dan op veranderingen in de regelmaat en consistentie. Als je opmerkt dat je opeens de kattenbak niet zo vaak meer hoeft te legen, of als de ontlasting groter of kleiner is en er anders uitziet (hard of kruimelig), dan kan dit erop wijzen dat je kat last van constipatie heeft.

2. Let op hard persen of vocalisatie. Als je kat lijkt te jammeren of een lange tijd op de kattenbak zit zonder dat er iets uitkomt, dan dien je zo snel mogelijk contact met je dierenarts op te nemen. Dit kan duiden op constipatie die verholpen moet worden, maar het kan ook een teken zijn van blaasontsteking of een verstopte blaas, wat allebei een medisch noodgeval is.

3. Let op of je kat haar behoefte op de verkeerde plek doet. Als je kat pijn heeft, problemen heeft met het gebruiken van de kattenbak of niet naar buiten wil om haar behoefte te doen, dan kan er sprake zijn van constipatie.

4. Algehele malaise. Constipatie zorgt ervoor dat katten zich behoorlijk slecht kunnen voelen, net zoals dat bij ons is. Soms is het enige teken dat je kat verstopt is dat ze niet helemaal zichzelf lijkt. Mogelijk is ze lusteloos of heeft ze geen zin om te spelen of geen behoefte aan gezelschap.

Hopelijk zal je kat nooit last van haar darmen krijgen, maar als je je ooit ongerust maakt, neem dan altijd contact op met je dierenarts. Het is beter om het zekere voor het onzekere te nemen en een probleem te verhelpen voordat het erger wordt. Misschien heeft je kat alleen maar voer nodig dat meer vezels of vocht bevat, maar als er sprake is van een onderliggende aandoening, dan kun je dat beter zo snel mogelijk vaststellen.

Gecontroleerd door Dr. Hein Meyer, DVM, PhD, Dipl-ECVIM-CA