Gewichtsverandering bij honden en katten - gaat het om een schildklieraandoening?

Het is goed om als huisdiereigenaar het gewicht van jouw hond of kat in de gaten te houden. Een verandering van gewicht kan duiden op gezondheidsproblemen zoals een schildklieraandoening of diabetes. We raden je aan om elke maand het gewicht van je huisdier te wegen. Zo kan je snel veranderingen opmerken. Gewichtstoename kan komen door iets simpels als gewichtstoename wanneer een huisdier een middelbare leeftijd bereikt, maar kan ook duiden op een ziekte. Gewichtsverlies zonder reden is soms iets zorgwekkender. In dit artikel nemen we de schildklieraandoening onder de loep. We bespreken de tekenen, oorzaken en wat je eraan kunt doen.

De schildklier regelt ons metabolisme. Als de schildklier te snel werkt (hyper), gaat ons lichaam in een extra versnelling. Als deze te traag werkt (hypo), worden we futloos, moe en komen we vaak aan. Bij katten en honden werken de schildklieren het tegenovergestelde van elkaar. Bij een schildklieraandoening hebben katten vrijwel altijd last van hyperthyroïdie (te snelle schildklier) en honden van hypothyroïdie (te langzame schildklier).

Hyperthyroïdie bij katten.

Een overactieve schildklier, of hyperthyroïdie, is een veel voorkomende aandoening bij katten. Meestal wordt dit veroorzaakt door de groei van schildklierweefsel, waardoor extra thyroïdhormonen worden aangemaakt. Het zijn meestal oudere katten die hier last van hebben en een van de duidelijkste tekenen hiervan is ongecontroleerd gewichtsverlies. Katten met hyperthyroïdie hebben altijd honger en bedelen veel om eten omdat ze simpelweg nooit hun trek kunnen stillen. Meestal zijn ze voortdurend in beweging, lopen ze heen en weer en zijn ze rusteloos omdat ze niet weten wat ze met zichzelf aanmoeten. Ze kunnen zelfs agressief worden. Hun vacht ziet er vaak slordig en onverzorgd uit. Wanneer ze bij de dierenarts komen, zien we meestal dat hun hartstlag erg hoog is en dat ze vaak een hogere bloeddruk hebben. Een zorgvuldig onderzoek toont meestal een vergrote schildklier in hun nek aan. De tekenen zijn meestal duidelijk, maar ter bevestiging wordt er een bloedtest gedaan die de hoeveelheid thyroïdhormonen meet.

Behandeling van hyperthyroïdie.

Er zijn meerdere behandelingen voor hyperthyroïdie bij katten. Dit hangt af van waar je leeft, je omstandigheden en wat je dierenarts voorhanden heeft. Dit zijn de opties:

• Medicatie. Afhankelijk van waar je leeft, kan dit bestaan uit tabletten of een gel/crème die je op de huid aanbrengt.
• Radioactief jodium. Slechts een beperkt aantal centra zijn erkend voor deze behandeling. Je kat moet na de behandeling opgenomen worden.
• Voer. Er bestaat een dieetvoer dat hyperthyroïdie kan helpen controleren, mogelijk zelfs zonder extra medicatie of hospitalisatie. De schildklier heeft jodium nodig om thyroïdhormonen aan te maken. Dit voer bevat een hoeveelheid jodium die laag genoeg is om de overproductie van het hormoon te stoppen en het aanmaken van normale hoeveelheden toe te staan.
• Operatie. Een of beide klieren worden operatief verwijderd.

Er kleven voor- en nadelen aan al deze opties, dus bespreek ze met je dierenarts.

Hypothyroïdie bij honden.

Zoals je waarschijnlijk wel zult raden, is hypothyroïdie hier het tegenovergestelde van. Dit wordt meestal veroorzaakt door een immuunprobleem dat de klier aanvalt en voorkomt dat het hormonen kan aanmaken. Meestal komt dit voor bij honden van middelbare leeftijd of ouder. Het metabolisme vertraagt, de hond wordt inactief en lui en komt vaak aan, zelfs als ze geen grotere porties te eten krijgen. Ze kunnen ook depressief overkomen. Een ander kenmerkend teken wordt ook wel 'de rattenstaart' genoemd. Honden krijgen vaak een slechte vacht en last van haaruitval, vooral op hun staart, waardoor deze op een haarloze rattenstaart lijkt.

Hypothyroïdie kan niet worden genezen en wordt behandeld met levenslange, dagelijkse medicatie die thyroïdhormonen vervangt. Het duurt even om de dosering en niveaus te balanceren, en er zijn regelmatig bloedtests nodig om te controleren of het niet te hoog of laag is. Meestal werkt het echter goed voor honden en zijn ze zo weer de oude.

Als je je afvraagt of je überhaupt schildklierproblemen moet behandelen is het antwoord daarop 'ja'. Hyperthyroïdie is gevaarlijk en kan onder andere blindheid, nierfalen en vermagering tot gevolg hebben. Ik heb zelf een tijd hyperthyroïdie gehad, en ik kan je vertellen dat dat geen pretje is. Hoewel een te trage klier minder gevaarlijk is, zal je hond zich slecht voelen en minder actief zijn. Daarom is het zeker aan te raden om voor een behandeling te kiezen.

Over de auteur

Dr Emma Milne is sinds 1996 een gekwalificeerde dierenarts. Ze heeft 12 jaar lang in een dierenartspraktijk voor kleine huisdieren gewerkt en is zeven jaar werkzaam geweest als adviseur voor klinische voeding. Ze staat bekend om haar inspanningen voor dierenwelzijn en heeft tien boeken over huisdieren geschreven.