Bekijk voeding voor jouw huisdier
Bekijk voeding voor jouw huisdier
Bekijk voeding voor jouw huisdier
Wat is diabetes bij katten?
Diabetes (diabetes mellitus) is een aandoening die zich ontwikkelt als je kat suiker (glucose) niet effectief kan gebruiken of de bloedsuikerspiegel niet onder controle kan houden. Insuline (een hormoon dat door de schildklier wordt aangemaakt) reguleert het gebruik en de opslag van bloedglucose door het uit het bloed te onttrekken en in de cellen te stoppen waar het nodig is. Zie het voor je als een ouder die een peuter ophaalt bij een kinderdagverblijf en terug mee naar huis neemt. Onvoldoende insulineproductie is potentieel levensbedreigend.
Wat is de oorzaak van diabetes bij katten?
Er zijn breed gesproken twee manieren waardoor diabetes voorkomt. De eerste is dat het afweersysteem van het lichaam de insulineproducerende cellen van de schildklier begint aan te vallen. Dit is onomkeerbaar en gebeurt vaker bij honden dan bij katten. De tweede manier komt vaker voor dan de eerste bij katten. Hierbij worden de cellen van het lichaam resistenter tegen insuline. Dit betekent dat de schildklier harder moet werken om extra insuline te produceren. In de loop van de tijd raken de cellen uitgeput en begint de productie van insuline af te nemen. Dit is met name het geval bij katten met overgewicht en obesitas. Dit type diabetes kan soms met een snelle diagnose, behandeling en gewichtsverlies worden teruggedraaid.
Andere factoren die de kans vergroten dat een kat diabetes ontwikkelt, zijn onder andere:
- Lichaamsconditie Te zware katten lopen veel meer risico om diabetes te ontwikkelen. Ernstig obese katten lopen het meest risico.
- Leeftijd Katten kunnen op elke leeftijd diabetes krijgen, maar gemiddeld start het rond de acht jaar.
- Geslacht Diabetes bij katten komt vaker voor bij mannetjes.
- Ras Burmese katten lopen meer risico dan andere rassen.
- Overige factoren Slechte voeding en hormonale afwijkingen kunnen het risico verhogen.
Tekenen van diabetes bij katten?
De tekenen van diabetes zijn moeilijk te herkennen omdat ze lijken op andere aandoeningen zoals chronische nierziekte en hyperthyreoïdie. Als je een van de volgende dingen opmerkt, zou dit kunnen betekenen dat je kat diabetes heeft.
Tekenen en symptomen van diabetes:
Meer dorst en vaker plassen
Gewichtsverlies
Niet eten
Toegenomen eetlust
Vermoeidheid
Zwakheid
Lusteloosheid
Braken
Depressie
Buikpijn
Als je kat deze symptomen vertoont, kan het zijn dat ze diabetes heeft.
Diabetes bij katten vaststellen
Je dierenarts zal bloedtests willen doen en een urinemonster nemen. Omdat insuline geen glucose van het bloed naar de cellen voert, wordt de bloedsuikerspiegel steeds hoger. De nieren spelen een grote rol omdat ze de suikerspiegel en andere voedingstoffen in het bloed op een normaal en veilig niveau houden. Dit wordt 'homeostase' genoemd. De nieren beginnen extra suiker in de urine uit te scheiden om de suikerspiegel in het bloed te verlagen. Denk aan het overloopgat in een wastafel. Dit is de reden dat dieren en mensen met diabetes suiker in hun urine hebben.
De bloedtests zorgen dat er niets tegelijk plaatsvindt en onderzoeken het niveau aan glucose in de bloedsomloop van je kat. Sommige gezonde katten hebben een hoge suikerspiegel omdat ze gestresst raken van de dierenarts, dus mogelijk controleert je dierenarts het niveau aan fructosamine, omdat dit meer zegt over de lange termijn. Mogelijk willen ze een reeks bloedtests doen of vragen ze je thuis een bloedtest met een huidprik te doen, omdat je kat daar meer ontspannen is en de resultaten betrouwbaarder zijn. Er zijn tegenwoordig ook medische hulpmiddelen beschikbaar die in de huid worden geïmplanteerd en voortdurend de suikerspiegel van je kat bewaken. Deze zijn handig voor de diagnosefase en voor het bewaken van de effectiviteit van de aansluitende behandeling.
Diabetes bij katten behandelen
De belangrijke aspecten voor een effectieve behandeling van diabetes bij katten zijn gewichtsbeheer, voeding en juist gebruik van medicatie.
- Gewichtsverlies Katten met diabetes ervaren na een diagnose meestal een periode waarin ze ongezond veel gewicht verliezen. Je dierenarts zal dit ongezonde verlies willen stoppen en je kat stabiliseren, mogelijk door het gebruik van insuline of orale medicatie. Als je kat nog steeds te zwaar is als ze stabiel is, past je dierenarts mogelijk haar porties of voerschema aan om haar op een gezond en ideaal gewicht te krijgen. Obesitas zorgt ervoor dat het lichaam meer resistent wordt tegen insuline, wat de lage productie veroorzaakt en alles erger maakt. Door gewicht te verliezen, kun je dit omkeren en veel katten, met de juiste voeding, kunnen volledig beter worden.
- Voeding Het beste voer voor katten die alleen diabetes hebben, is een therapeutisch voer rijk aan eiwitten en arm aan koolhydraten. Het is bewezen dat dit soort voer katten helpt in remissie te gaan. Als je kat ook andere aandoeningen heeft, met name een nierziekte, mag ze mogelijk dergelijk voer niet hebben. In dit geval zal je dierenarts voer aanraden dat zo goed mogelijk alle aandoeningen van je kat ondersteunt. Je dierenarts kan ook kiezen voor een vezelrijk dieet. Hiermee kunnen katten die altijd honger hebben zich meer verzadigd voelen door eiwitrijk voer. Het kan bijdragen aan gewichtsverlies en herstel. Omdat het rijk is aan vezels, wordt het voedsel in de maag langzamer vrijgegeven. Dit betekent dat het voedsel langzamer wordt verteerd en glucose gedurende een langere periode wordt vrijgegeven, in plaats van zeer hoge pieken suiker die snel in de bloedsomloop terecht komen.
Ongeacht het voer van je kat is het belangrijk om de maaltijden elke dag op dezelfde tijd te geven met altijd dezelfde verhouding nat- en droogvoer. Het voer langer laten staan is handig, maar als je kat gewicht moet verliezen en op dieet is, dan is het beter om regelmatig kleine maaltijden te geven. Voeders met een timer zijn erg handig om het voer voor je kat gedurende dag af te geven. - Medicatie Insuline wordt van oudsher gebruikt om katten met diabetes te stabiliseren. Zoals we al zeiden, zodra katten een ideaal gewicht hebben, kun je mogelijk minder insuline gebruiken omdat het lichaam dan gevoeliger wordt voor insuline en de schildklier hersteld kan zijn en zelf voldoende hoeveelheden aanmaakt. Tegenwoordig bestaat er ook orale medicatie voor diabetes die je dierenarts mogelijk in plaats daarvan aanraadt.
Ongeacht de behandeling moet je kat in de gaten gehouden worden. Zoals we al aangaven, zal je dierenarts je misschien vragen thuis bloedtesten af te nemen. Dit bestaat uit een kleine huidprik op het oor en het testen van de suikerspiegel met een klein medisch hulpmiddel. Mogelijk raden ze ook een systeem voor continue controle van de suikerspiegel aan. Controleren is zeer belangrijk om te voorkomen dat je kat te veel medicatie binnenkrijgt, omdat een hypoglykemie (lage bloedsuikerspiegel) een levensbedreigend medisch noodgeval is. Door te controleren, kom je er ook achter als je kat mogelijk in remissie gaat en geen medicatie meer nodig heeft.
Een diagnose voor diabetes kan even schrikken zijn en de behandeling en controle ervan lijken misschien een beetje overweldigend, maar met de hulp van het team van je dierenartspraktijk zul je een goed plan kunnen samenstellen om je kat een lang en gelukkig leven te kunnen bieden.
Gecontroleerd door Dr. Hein Meyer, DVM, PhD, Dipl-ECVIM-CA en Dr. Emma Milne BVSc FRCVS