Pleeggezin voor een kat worden: tips van een ervaringsdeskundige

Wil graag meer weten over het opvangen van katten of kittens bij jou thuis? Fiona Branton heeft jarenlang ervaring als pleegouder van katten en moedigt jou zeker aan om deze stap te zetten. Het allereerste asieldier dat ze in 2006 bij haar thuis mocht opvangen, was een zwangere poes. En ja hoor, zodra de kittens geboren waren, was Fiona helemaal verkocht. "Het waren zes kittens in totaal; de ene nog schattiger dan de andere... samen beleefden we enorm veel plezier in huis", vertelt ze.

Wil jij graag een pleeggezin worden voor kittens of katten, maar twijfel je nog omdat je niet precies weet wat je kan verwachten? Lees dan zeker verder!

Waarom werken dierenasielen met pleeggezinnen?

Fiona Branton is voorzitster van een organisatie in de VS, die zich inzet voor de opvang, zorg en plaatsing van zwerfkatten, zwerfhonden en verwaarloosde huisdieren. Elke kat die via deze organisatie wordt opgevangen, krijgt eerst een pleeggezin voordat ze ter adoptie wordt aangeboden. De organisatie heeft ervaren dat door katten op te vangen in een pleeggezin, in plaats van in het asiel, de persoonlijkheid, gewoonten en gezondheid van een kat gemakkelijker te beoordelen zijn. Hierdoor zijn uiteindelijk makkelijker te plaatsen in een passend nieuw huis.

Branton heeft al tientallen katten in haar woning in Erie, Pennsylvania (VS) mogen opvangen sinds de zwangere poes in 2006. Sommige katten verblijven slechts een paar weken, terwijl anderen jaren bij haar thuis hebben doorgebracht.

Wat er van je gevraagd wordt voordat je als pleeggezin katten kunt opvangen 

Wil je katten of kittens opvangen? De eerste stap is om je op te geven als pleeggezin bij een dierenasiel. Daarna wordt er mogelijk een intakegesprek ingepland,zodat de medewerkers van het asiel jou kunnen leren kennen en andersom. Ze zullen je dan ook vragen om het nodige papierwerk in te vullen. Soms zul je  een cursus moeten volgen of vindt er een achtergrond check plaats. Ook kan een medewerker van het dierenasiel een huisbezoek brengen, om te kijken of je de benodigde voorbereidingen in huis hebt getroffen voor de komst van de opvangkat.

Waar naar wordt gekeken tijdens een huisbezoek:

• Heb je nog andere dieren in huis? Deze zullen ontwormd en gevaccineerd moeten zijn en er wordt gekeken wat voor karakter ze hebben en of dit past bij de asielkat die jij wil opvangen.
• Kan de kat beschikken over een eigen aparte ruimte of kamer? Branton legt nadruk op het belang van een 'cat-proof' kamer: het is een veilige en rustige omgeving waar de kat zich op haar eentje kan terugtrekken. Ook wijst ze op een aantal variërende factoren die een 'tijdelijke isolatie' noodzakelijk maken. Mogelijk moet de kat nog gevaccineerd worden, of ze blijkt wat stressgevoelig of wat onstuimig en kan daardoor gewond raken wanneer het pleeggezin niet thuis is. In de meeste gevallen dient de aparte ruimte vooral om de kat een eigen rustige, plek te bieden.
• Wat vinden je gezinsleden van het idee om asieldieren op te vangen? Ga het gesprek aan en vraag hoe zij er tegen aan kijken. Het is belangrijk samen een keuze te maken, zelfs al gaat het over een opvang van tijdelijke duur.
• Heb je de tijd en flexibiliteit om een kat op te vangen? Zoals met alle dieren is het voor de socialisatie van kittens en katten van groot belang om met zoveel mogelijk prikkels in aanraking te komen, waaronder contact met mensen. Dan is het wel handig als jij vaak thuis bent.
• Heb je het geduld om een kat op te vangen? Pleeggezinnen moeten begrijpen dat sommige dieren misschien uit een situatie komen waar ze niet geleerd hebben om niet aan de meubels te krabben of op het aanrecht te springen. Sommige katten kunnen ook geneigd zijn hun territorium te markeren, door urine buiten hun kattenbak te sproeien, zich te willen verstoppen of naar je uithalen als je ze probeert te aaien. Heb je het nodige geduld en begrip om met gedragsproblemen om te gaan?

Vragen voor het asiel

Ook jij wordt best bij twijfel met raad en daad bijgestaan tijdens het 'intake process' als potentieel opstartend pleeggezin. Zo wil je natuurlijk de volgende zaken weten:

• Voorziet het dierenasiel in voer, kattenbakvulling en dekt het de veterinaire kosten?
• Werkt het asiel samen met een dierenarts?
• Wordt er van jou verwacht dat je jouw huis openstelt voor potentiële adoptanten, of dat jij degene bent die de kat naar adoptie-evenementen brengt?
• En wat als de kat geen goede match voor jouw woonomgeving blijkt? Kan je dan vragen het diertje af staan aan het asiel en een andere kat in ruil op te vangen?
• Kan je zelf jouw keuze maken uit de katten of kittens die je graag wil opvangen?
• Heb je de mogelijkheid om als gastgezin de kat uiteindelijk zelf te adopteren?

De antwoorden op deze vragen hangen sterk af van het dierenasiel in kwestie. Zorg er hoe dan ook voor dat jij je op je gemak voelt met de aanpak en richtlijnen van het dierenasiel voordat je hierin verder gaat.

Wat je zoal moet inslaan voor de komst van het asieldier

Door goed in te spelen op de behoeften van een kat en door alle voorzieningen in huis te treffen, kan je het aanpassingsproces van de kat op jouw leefruimte vlotter laten verlopen. Misschien helpt het asiel je hierbij. Denk aan:

• Een transportmand: Dit is zeer handig in het geval dat je bijvoorbeeld bij de dierenarts moet langsgaan.
• Kattenvoer van topkwaliteit: Op basis van leeftijd, ras, gezondheid of eventuele speciale diëten, kies je een bepaald nat- of droogvoer uit voor een kat.
• Kattenbak en kattenbakvulling: Als je een 'mamapoes' met kittens opvangt, dan gebruik je het beste een lage taartvorm of ovenschaal als kattenbak, aangezien de pootjes van de kittens nog niet groot genoeg zijn om in een typische kattenbak te kunnen kruipen.
• Speeltjes: Als pleeggezin zal je heel wat socialisatietijd moeten vrijmaken en met spelletjes bouw je een erg goede band op met katten.
• Een krabpaal: Zorg ervoor dat jouw kat iets heeft om stevig aan te kunnen krabben. Dit is immers een natuurlijke gewoonte van alle katten die gestimuleerd moet worden op de aangewezen plaatsen en met de geschikte middelen.

Hoe lang blijft een kat in een pleeggezin? 

Hoe lang katten gemiddeld in een pleeggezin verblijven, is afhankelijk van heel wat factoren. Branton zegt dat ze zowel gezonde katten voor een heel beperkte duur van slechts een paar weken heeft opgevangen, maar ook jarenlang heeft ingestaan voor katten die een speciale zorg nodig hadden.

Onlangs heeft ze een FIV-positieve kat (een kat die besmet is met het kattenaidsvirus) in huis gehaald, waarvan ze verwacht dat die de rest van haar leven bij haar zal doorbrengen. De kat werd in haar eentje achtergelaten nadat de baasjes verhuisd waren.

"Het is een oudere kat, er ontbreekt een oog en ze heeft moeite met eten," zegt ze. "Ik geef haar dus feitelijk hospicezorg in huis."

De ASPCA noemt dit soort zorg "fospice" om de mix weer te geven van het enerzijds opvangen van een asieldier ('to foster') en het anderzijds 'hospicezorg' verlenen aan de kat die, vanwege de gevorderde leeftijd, een ziekte of eventuele gedragsproblemen, mogelijk nooit geadopteerd zal worden.

"Fospice houdt dus in dat je jouw huis en hart openstelt voor een dier dat medisch gezien niet gezond genoeg is voor adoptie, maar een warme en liefdevolle thuisomgeving nodig heeft waar ze, dankzij de juiste medische zorg, toch nog die mooiste jaren kan beleven", schrijft de ASPCA. Als jij je vrijwillig aanbiedt om voor een kat met een aandoening als FIV te zorgen, zal jou uiteraard de respectievelijke cursus aangeboden worden zodat je perfect weet hoe je o.a. de medicatie toe moet dienen en het best geschikte voedsel klaar kunt maken.

Is het zwaar om de kat na verloop van tijd af te geven aan een nieuw baasje?  

"Over het algemeen geven onze pleeggezinnen aan dat het moeilijkste moment wel altijd dat ene moment van afscheid blijkt te zijn", vertelt Branton.

"Het opvangen van een dier is een erg lonende ervaring", voegt ze hieraan toe. "Al valt er natuurlijk soms wel een traantje: je laat immers de kat met een goed gevoel vertrekken, maar je was toch ook zo bijzonder dol op die kat." Je moet gewoon onthouden dat je telkens weer ruimte maakt om een ander dier in nood opvang te kunnen bieden." Je beseft ook wel dat jij degene bent die, dankzij alle inzet, liefde en geduld, de kat hebt bijgestaan in zijn ontwikkeling en socialisatie en dat ze zich heeft kunnen ontplooien tot een geweldige kat dankzij jouw fijne thuissituatie.

Als je echt geen afscheid kan nemen, zal het dierenasiel je meer dan waarschijnlijk toestaan om de kat zelf te adopteren, zegt Branton. "Dat gebeurt veel", lacht ze. "De band tussen hen wordt zo hecht dat de kat er voor altijd blijft."

Branton heeft zelf ook een aantal katten geadopteerd die ze oorspronkelijk slechts voor tijdelijke duur in huis zou hebben opgevangen. "Ze werken zich een weg naar je hart," zegt ze. "En dan wordt het al snel duidelijk dat ze hun thuis hebben gevonden."